• نیاوران ، خیابان مژده (مقدسی) ، خیابان محمود احمدی زمانی
  • ۹۱۱ ۱۱۱ ۲۸ - ۰۲۱

فیزیوتراپی چیست؟ آیا یک روش درمانی است؟

فیزیوتراپی چیست؟ آیا یک روش درمانی است؟

فیزیوتراپی

گاهی اوقات یک آسیب‌دیدگی یا بیماری در قسمتی از بدن می‌تواند روند انجام کارهای روزمره را با اختلال مواجه سازد. در این مواقع، یکی از درمان‌هایی که پزشک ممکن است تجویز کند، درمان با فیزیوتراپی است. فیزیوتراپی نوعی درمان مراقبتی است که هدف از آن، کاهش درد و کمک به عملکرد و زندگی بهتر فرد است.
از جمله کاربردهای فیزیوتراپی می‌توان به مواردی چون تسکین درد، بهبود حرکت یا توانایی، پیشگیری از آسیب‌دیدگی ورزشی یا درمان آن، پیشگیری از ناتوانی یا جراحی، توان‌بخشی، کمک به ایجاد تعادل برای جلوگیری از لرزش یا افتادن، کنترل برخی بیماری‌های مزمن، کنترل روده یا مثانه، بهبود پس از زایمان، سازگار شدن با اندام مصنوعی، آموزش استفاده از وسایلی چون واکر یا عصا و … اشاره کرد؛ بنابراین افراد در هر سنی که باشند ممکن است به فیزیوتراپی احتیاج پیدا کنند.

فیزیوتراپیست کیست؟

فیزیوتراپیست شخصی است که با آگاهی از علوم موجود آناتومی، فیزیولوژی، کینزیولوژی و شناخت بیماری‌ها و عوارض آن‌ها می‌تواند بهترین برنامه درمانی را برای افراد دچار آسیب ارائه دهد تا به اهدافی چون افزایش قدرت عضلانی، افزایش تحمل عضلانی، افزایش انعطاف بدنی، عملکرد بهتر و سطح بهتری از فعالیت برسند. فیزیوتراپی برای درمان تمام بیماری‌هایی که با حرکت مرتبط هستند و همه اندام‌های دارای حرکت کاربرد دارد.
فیزیوتراپیست دارای مجوز بوده و دوره‌های آموزشی ویژه فارغ‌التحصیلان رشته فیزیوتراپی را گذرانده است. او وضعیت بیمار را مورد ارزیابی و بررسی قرار می‌دهد، آن‌گاه بر اساس شرایط هر فرد یک برنامه مراقبتی درمانی را طراحی می‌کند. درمان‌های فیزیوتراپی به دو روش عملی و دستی انجام می‌شوند؛ همچنین گاهی اوقات فیزیوتراپیست تمرینات خاصی را انجام می‌دهد که موجب عملکرد و حرکت بهتر فرد می‌شوند. افرادی که به فیزیوتراپی نیاز دارند ممکن است با توصیه پزشک به فیزیوتراپیست مراجعه کرده یا بنا به خواسته خود و بدون ارجاع پزشک به متخصص فیزیوتراپی مراجعه کنند.
لازم است به خاطر داشته باشید که اگر با بیماری یا آسیب جدی روبه‌رو هستید باید حتماً به پزشک مراجعه کنید. فیزیوتراپیست برای شما جای پزشک را نمی‌گیرد اما گاهی در کنار مراجعه به پزشک، استفاده از درمان فیزیوتراپی کمک زیادی به شما خواهد کرد. در واقع، زمانی که شما برای یک بیماری در کنار پزشک از کمک فیزیوتراپیست استفاده می‌کنید، سرعت درمان شما دوچندان خواهد شد.

وظایف فیزیوتراپیست

در اولین جلسه، فیزیوتراپیست نیازهای شما را بررسی کرده و مورد ارزیابی قرار می‌دهد. همچنین، او در مورد درد یا علائم، توانایی فرد در حرکت کردن و انجام کارهای روزمره، میزان خواب و سابقه پزشکی فرد سؤالاتی را می‌پرسد. هدف از این گونه سؤالات و بررسی‌ها، مشخص شدن مشکل فرد، دلایل ابتلا به عارضه و شناسایی اختلالات مؤثر در ایجاد وضعیت موردنظر است. در نهایت، فیزیوتراپیست پس از کسب اطلاعات لازم، یک برنامه مراقبتی برای رسیدگی به وضعیت فعلی را ارائه می‌دهد.
همچنین متخصص فیزیوتراپی برای اینکه شرایط بیمار را بیشتر بررسی کند، آزمایش‌هایی را انجام می‌دهد. از جمله این آزمایش‌ها می‌توان به بررسی توانایی حرکت فرد در اطراف، توانایی خم شدن، توانایی چنگ زدن، بررسی راه‌رفتن و از پله‌ها بالارفتن، بررسی ضربان قلب در زمان فعالیت، وضعیت ایستادن و نشستن یا تعادل اشاره کرد. پس از انجام این آزمایش‌ها یک برنامه درمانی با اهداف بهبودی در احساس و عملکرد فرد، توسط فیزیوتراپیست طرح‌ریزی می‌شود.
یک فیزیوتراپیست می‌تواند درمان‌های مختلفی را انجام دهد که عبارت‌اند از:
⦁ تمرینات یا حرکات کششی
⦁ ماساژ، گرمادرمانی یا سرمادرمانی، آب گرم درمانی یا اولتراسوند
⦁ توان‌بخشی برای یادگیری استفاده از اندام مصنوعی
⦁ تمرین‌کردن با وسایل مخصوص برای کمک به حرکت کردن یا حفظ تعادل
در طی گذراندن مراحل درمان، فیزیوتراپیست وضعیت فرد را زیر نظر خواهد داشت تا میزان پیشرفت او را مشاهده کند. در طی این مدت، در صورت لزوم ممکن است در درمان‌ها تغییراتی ایجاد کند یا آن‌ها را تنظیم نماید. برخی از تمریناتی که به وسیله فیزیوتراپیست آموزش داده می‌شود را در می‌توان در خانه، بین جلسات فیزیوتراپی انجام داد. این موضوع کمک می‌کند تا بیمار در مسیر درمان باقی بماند و راحت‌تر بتواند اندام موردنظر را بهبود بخشد. فرد موردنظر می‌تواند تمریناتی را که فیزیوتراپیست به وی آموزش می‌دهد، در خانه بین جلسات مربوطه انجام دهد یا می‌توانید گزینه فیزیوتراپی در منزل را انتخاب کند. این موضوع به بیمار کمک می‌کند در مسیر صحیح خود بماند و وضعیت اندام خود را بهبود ببخشد.

مراکز فعالیت فیزیوتراپیست‌ها

فیزیوتراپیست‌ها برای انجام خدمات درمانی در مراکز مختلفی مانند بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها، مراکز پزشکی ورزشی، مطب‌های پزشکی خصوصی، خانه‌های سالمندان، مراکز توان‌بخشی و دفاتر شخصی فعالیت دارند. همچنین برخی از آن‌ها ممکن است برای کمک به درمان یک فرد به منزل وی مراجعه کرده و امور درمانی را در آنجا انجام دهند.

فواید فیزیوتراپی

فیزیوتراپی یک روش درمانی است که امروزه توسط بسیاری از پزشکان توصیه می‌شود و به دلیل فواید زیاد آن مورد استقبال افراد بسیاری قرار می‌گیرد. فواید فیزیوتراپی بر اساس دلیل درمان، موارد متعددی را شامل می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به کنترل درد با کاهش نیاز به مواد افیونی، اجتناب از جراحی، بهبود حرکتی، بهبودی پس از آسیب و ضربه، بهبودی پس از سکته مغزی و فلج، جلوگیری از سقوط، تعادل بهبود یافته و کنترل مشکلات پزشکی مرتبط با سن اشاره کرد.

منوال تراپی

کاربرد فیزیوتراپی

فیزیوتراپی به عنوان یک عامل کمکی برای بیمار که سبب می‌شود فرد موردنظر پس از آسیب و بیماری، حرکت و قدرت ازدست‌رفته را بازیابد. با توجه به انواع مختلف آسیب‌ها و بیماری‌ها، فیزیوتراپی نیز دارای کاربردهای مختلفی است. کاربرد فیزیوتراپی شامل مواردی چون فیزیوتراپی ارتوپدی، فیزیوتراپی سالمندان، فیزیوتراپی نورولوژیک، فیزیوتراپی بیماران روماتیسمی و پوستی، توان‌بخشی قلبی عروقی و ریوی، فیزیوتراپی کودکان، درمان مراقبت از زخم، درمان دهلیزی، درمان احتقان‌زدا، فیزیوتراپی کف لگن و فیزیوتراپی برای بیماران سوختگی می‌شود.

فیزیوتراپی ارتوپدی

فیزیوتراپی ارتوپدی برای درمان آسیب‌های اسکلتی عضلانی مانند عضلات، استخوان‌ها، رباط‌ها، فاسیا و تاندون‌ها انجام می‌شود. این نوع فیزیوتراپی برای افرادی که دچار وضعیتی چون شکستگی، رگ به رگ شدن، تاندونیت، بورسیت، مشکلات مزمن پزشکی شده‌اند یا به دنبال توان‌بخشی و بهبودی پس از جراحی ارتوپدی هستند، گزینه مناسبی است. برای درمان این بیماران ممکن است از روش‌های مختلفی چون حرکت‌های مفصلی، درمان دستی، تمرینات قدرتی، تمرینات حرکتی و … استفاده شود.

فیزیوتراپی سالمندان

فیزیوتراپی سالمندان مناسب افراد مسنی است که دچار اختلالاتی در تحرک و عملکرد فیزیکی شده‌اند؛ بنابراین این نوع فیزیوتراپی می‌تواند برای سالمندانی که با مشکلاتی نظیر آرتریت، پوکی استخوان، آلزایمر، تعویض مفصل ران، اختلالات تعادلی و بی‌اختیاری شده‌اند، مفید باشد. هدف از انجام این نوع مداخله، بازگرداندن تحرک، کاهش درد و افزایش سطح آمادگی جسمانی است.

فیزیوتراپی نورولوژیک

این نوع فیزیوتراپی برای بیماری‌های حوزه نورولوژیک و در واقع بیماری‌هایی که مرتبط با سیستم عصبی هستند، کاربرد دارد. از جمله بیماری‌هایی که فیزیوتراپی می‌تواند روی آن‌ها مؤثر باشد می‌توان به بیماری ام اس، پارکینسون، سکته مغزی، ضربه مغزی، ضایعات نخاعی و بیماری‌های تنفسی و قلبی اشاره کرد. این نوع درمان با هدف افزایش پاسخ‌دهی اندام، درمان فلج و افزایش قدرت عضلات با کاهش آتروفی عضلانی انجام می‌شود. از آنجایی که بیماری‌های قلبی و تنفسی عملکرد شخص را تحت تاثیر قرار می‌دهند این روش می‌تواند در بهبود وضعیت آن‌ها مؤثر باشد. از جمله فواید فیزیوتراپی برای بیماران تنفسی و قلبی می‌توان به بهبود ظرفیت ریه، بهبود وضعیت تنفسی، تقویت عضلات تنفسی و توان‌بخشی قلبی اشاره کرد.

فیزیوتراپی بیماران روماتیسمی و پوستی

فیزیوتراپی بیماران روماتیسمی و پوستی یکی دیگر از کاربردهای فیزیوتراپی است که می‌تواند در نتیجه درمان اثرگذار باشد. بیماری‌های روماتیسمی از نوع بیماری‌های خودایمنی هستند که به طور عمده روی مفاصل بدن اثر می‌گذارند. اگر چه می‌توانند روی سایر نقاط بدن هم اثر بگذارند اما مهم‌ترین قسمت مفاصل است که به طور مستقیم روی حرکات فرد اثر می‌گذارد. علاوه بر این، فیزیوتراپی روی برخی از بیماری‌های پوستی که سبب محدودیت حرکتی می‌شوند مثل اسکلرودمی نیز اثرگذار است.

توان‌بخشی قلبی عروقی و ریوی

این نوع درمان برای افرادی که با بیماری‌های قلبی ریوی و روش‌های جراحی مواجه هستند می‌تواند مفید باشد. از فواید و اهداف این درمان می‌توان به افزایش استقامت بدنی اشاره کرد.

فیزیوتراپی کودکان

فیزیوتراپی کودکان یکی دیگر از انواع فیزیوتراپی که به گروه سنی نوزادان، کودکان و نوجوانان اختصاص دارد. هدف آن تشخیص، درمان و مدیریت شرایطی است که بر این گروه سنی اثر می‌گذارد. برخی از کودکان به طور مادرزادی با مشکلاتی روبه‌رو هستند یا در دوره نوزادی دچار مسائلی می‌شوند که این تکنیک برای آن‌ها مفید خواهد بود. مواردی که کودکان را نیازمند فیزیوتراپی می‌کند مشکلات ارتوپدی، مشکلات نورولوژیک و مشکلات شناختی هستند که از جمله آن‌ها می‌توان به تأخیر در رشد، فلج مغزی، اسپینا بیفیدا، تورتیکولی و سایر عوامل مؤثر بر سیستم اسکلتی عضلانی اشاره کرد.

درمان مراقبت از زخم

با استفاده از این نوع درمان می‌توان نسبت به بهبودی از طریق بهبود گردش خون، اکسیژن و خون کافی اطمینان پیدا کرد. در این نوع فیزیوتراپی ممکن است از درمان‌های دستی، تحریک الکتریکی، درمان فشرده‌سازی و مراقبت از زخم استفاده شود.

درمان دهلیزی

نوع دیگری از درمان‌های فیزیوتراپی، درمان دهلیزی است که از طریق آن به درمان مشکلات تعادلی می‌پردازند؛ این مشکلات ممکن است از بیماری‌های گوش داخلی نشأت گرفته باشند. در فیزیوتراپی دهلیزی از تعدادی تمرین و تکنیک‌های دستی استفاده می‌شود تا با استفاده از آن تعادل و هماهنگی طبیعی به بیمار بازگردد.

درمان احتقان‌زدا

درمان احتقان‌زدا نوع دیگری از درمان‌های فیزیوتراپی است. در این درمان، مایعی که به واسطه ابتلا به بیماری لنف ادم و سایر شرایط انباشته شده است را تخلیه می‌کنند.

فیزیوتراپی کف لگن

فیزیوتراپی کف لگن برای افرادی انجام می‌شود که دچار مشکلاتی مثل بی‌اختیاری ادرار و مدفوع، فوریت ادرار و درد لگن، بیماری‌های زنان، بیماری‌های مردان، مشکلات جنسی و سایر مشکلات مربوط با کف لگن و اندام‌های تناسلی هستند. این اختلالات که هم در مردان و هم زنان دیده می‌شود، می‌تواند در نتیجه جراحات یا جراحی یا به دلیل شرایط خاص به وجود آمده باشد.

فیزیوتراپی برای بیماران سوختگی

یکی از درمان‌هایی که می‌تواند به بیمارانی که دچار سوختگی شده‌اند کمک کند، فیزیوتراپی مخصوص این افراد است. در این مشکل، نه تنها پوست دچار آسیب شده بلکه وضعیت بافت نرم نیز به طور جدی تغییر می‌کند و دچار کوتاهی می‌شود. همچنین در این مواقع، گوشت اضافه یا بافت اسکار به وجود آمده سبب محدودیت در حرکت مفاصل می‌گردد؛ بنابراین بیمارانی که دچار سوختگی می‌شوند برای تکمیل درمان به فیزیوتراپی نیاز خواهند داشت.

تکنیک‌های درمانی فیزیوتراپی

فیزیوتراپی نیز مانند بسیاری دیگر از حرفه‌های دیگر دارای تکنیک‌های درمانی متنوعی است و اینکه برای هر فرد از چه تکنیکی استفاده شود بستگی به شرایط وی و بیماری موردنظر دارد. قسمت مهم فیزیوتراپی، طراحی برنامه درمانی است و یک برنامه درمانی وابسته به تکنیک‌هایی است که می‌توان در برنامه مورداستفاده قرار داد. روش‌ها و تکنیک‌های فیزیوتراپی شامل تمرین درمانی، منوال تراپی، الکتروتراپی و سایر تکنیک‌ها است.

تمرین درمانی

یکی از اولین و مهم‌ترین تکنیک‌های فیزیوتراپی، تکنیک تمرین درمانی است. در این تکنیک، فیزیوتراپیست بر اساس شرایط هر فرد تمریناتی را به منظور بهبود حرکت، بهبود دامنه حرکتی، بهبود قدرت عضلات، بهبود وضعیت مفاصل و بهبود قسمت موردنظر طراحی می‌کند. او تمرینات لازم را به فرد بیمار آموزش می‌دهد تا علائم بهبود به مرور در فرد مشاهده شود.

منوال تراپی

یکی دیگر از تکنیک‌های فیزیوتراپی، منوال تراپی است. برای انجام این تکنیک، فیزیوتراپیست در برخی از موارد، علاوه بر اینکه از سایر ابزارها استفاده می‌کند، گاهی لازم است از روش‌های دستی، ماساژ، موبیلیزیشن و … نیز استفاده کند. هدف از انجام این روش‌های مختلف کمک به سرعت بهبود حرکت، قدرت و دامنه حرکتی برای فرد است، بنابراین منوال تراپی بخش مهمی از درمان محسوب می‌شود.

الکتروتراپی

الکتروتراپی تکنیک دیگری است که در درمان فیزیوتراپی به کار می‌رود. در واقع، ابزارهای دیگری که به کار می‌روند جزء درمان الکتروتراپی هستند. الکتروتراپی به روشی گفته می‌شود که در آن از دستگاه‌هایی برای کمک به فرایند درمان و افزایش سرعت بهبود استفاده می‌کنند. استفاده از این روش سبب کاهش درد، بهبود التهاب و ترمیم بیشتر می‌شود.

اتاق فیزیوتراپی

سایر روش‌ها و تکنیک‌ها

علاوه بر روش‌ها و ابزارهای یاد شده، ابزار دیگری هم وجود دارند که در فیزیوتراپی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ابزارها شامل ابزارهای دستی مثل درای نیدلینگ، تیپینگ یا برخی تکنیک‌های دیگر هستند که فیزیوتراپیست با توجه به مشکل هر فرد از هرکدام استفاده می‌کند.

تعداد جلسات فیزیوتراپی

اینکه هر مشکلی به چند جلسه نیاز داشته باشد به مشکل موردنظر و نظر پزشک مربوطه بستگی دارد. با این حال، معمولاً پزشکان برای اغلب آسیب‌ها، ۱۰ جلسه را تجویز می‌کنند اما اگر پس از این مدت بهبودی موردنظر حاصل نشود ممکن است تعداد جلسات بیشتری در نظر گرفته شود. در موارد کمتری ممکن است تعداد جلسات فیزیوتراپی به ۵ جلسه یا ۲۰، ۳۰ جلسه هم برسد. تعداد کم جلسات فیزیوتراپی مواقعی توصیه می‌شود که فرد مشکل خیلی جدی ندارد و به راحتی قابل حل است. تعداد جلسات زیاد نیز که در موارد استثنا تجویز می‌شود برای آسیب‌هایی است که جدی‌تر بوده و بهبودی آن‌ها کندتر است.

جهت ورود به بخش فیزیوتراپی کلینیک شبانه روزی نیاوران روی عبارت فیزیوتراپی کلیک کنید.