آیا می‌دانید آزمایشات کبدی به چه آزمایشاتی گفته می‌شود؟ این نوع آزمایشات برای بررسی عملکرد کبد از منظر تعداد آنزیم، پروتئین و سایر مواد ساخته‌شده توسط این عضو بدن انسان استفاده می‌شود و به‌طور کلی شامل آزمایش خونی می‌شود که وضعیت کلی سلامت کبد انسان را بررسی می‌کنند. به این آزمایشات «پنل» کبد نیز گفته می‌شود.

گفتنی است وظیفه دیگر آزمایشات کبدی شامل بررسی پیشرفت یک بیماری یا موفقیت یک مدل درمانی نیز می‌شود. با توجه به این که چه آزمایشی استفاده شده است، سطح بالاتر یا پایین‌تر آنزیم مورد نظر می‌تواند بیان‌گر نارسایی در کبد انسان باشد. از دلایل دیگری که برای آن‌ها آزمایش کبدی می‌گیریم شامل بررسی بیماری‌هایی نظیر هپاتیت و عوارض داروهای خاص و… می‌شود. ما در این مقاله سعی داریم به بیان زمان مناسب برای انجام آزمایشات کبدی، انواع مختلف این آزمایشات و اهمیت انجام سالانه چکاپ کبد بپردازیم.

چه زمانی باید چکاپ کبدی انجام دهیم؟

در چنین شرایطی باید کبد خود را آزمایش نمایید:

• اگر می‌خواهید آسیب‌های ناشی از عفونت کبدی مانند بیماری‌های هپاتیت B یا C را بررسی کنید.
• اگر می‌خواهید عوارض ناشی از برخی داروهای خاص که بر روی کبد اثر منفی می‌‎گذارند را بررسی کنید مانند: داروهای سل، استاتین‌ها، داروهای ضد تشنج، آنتی بیوتیک‌ها و NSAID ها.
• اگر سابقۀ خانوادگی بیماری کبدی دارید و می‌خواهید وجود آن را در خود بررسی کنید.
• اگر دچار بیماری خاص هستید مانند تری گلیسیرید بالا، دیابت، آنمی و فشار خون بالا.

انواع آزمایشات مختلف کبدی

تست‌هایی که برای بررسی عملکرد کبد انجام می‌شوند، آنزیم‌های و پروتئین‌های خاصی را بررسی می‌کنند. اگر نتایج این آزمایشات غیرمعقول باشند، معمولاً باید بررسی‌های بیشتر صورت بگیرد تا علت این نتایج مشخص شوند. تست‌های بررسی عملکرد کبدی شامل: ALT، AST، ALP، GGT،  LD،  PT بیلی روبین، آلبومین و پروتئین کل می‌شوند.

آزمایش گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT)

مطالعات مختلف نشان می‌دهد سطح بالای آنزیم گاما گلوتامیل ترانسفراز می‌تواند منجر به نارسایی کبدی یا صفراوی شود.

آزمایش آلانین ترانس آمیناز (ALT)

بدن ما آلانین آمینوترانسفراز را برای متابولیزه‌کردن پروتئین استفاده می‌کند. بنابراین اگر کبد دچار نارسایی شده باشد یا به درستی کار نکند، آلانین آمینوترانسفراز می‌توانند در خون آزاد شود که افزایش سطح این ماده مستقیماً با نارسایی کبدی ارتباط دارد. مطالعات نشان می‌دهند که اگر سطح آلانین ترانس آمیناز در مردان بالاتر از 33 IU/L (واحد بین المللی در هر لیتر) و در زنان بالاتر از 25 IU/L باشد، کبد نارسایی دارد و باید مورد درمان قرار گیرد.

آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)

آسپارتات ترانس‌آمیناز (AST) نوعی آنزیم است که در قسمت‌های بدن انسان وجود دارد، مانند قلب، عضلات و کبد، لوزالمعده مجاری صفراوی و مغز. به این دلیل که این آنزیم صرفاً برای آسیب کبدی نیست، آزمایش ALT نیز به کمک AST می‌آید و به‌طور ترکیبی از این دو آزمایش برای بررسی آسیب کبدی استفاده می‌شود.

زمانی که کبد انسان دچار نارسایی می‌شود آسپارتات ترانس‌آمیناز می‌تواند در جریان خون آزاد شود، اگر مقدار این آنزیم در خون بالا باشد، به این دلیل است که کبد نتوانسته میزان آن را کنترل و دچار مشکل شده است. مقدار طبیعی AST در خون برابر با 40 IU/L است که در نوزادان و کودکان این میزان کمتر است.

آزمایش آلکالین فسفاتاز (ALP)

آلکالین فسفاتاز یا ALP نوعی آنزیم در استخوان‌ها، مجاری صفراوی و کبد ما است که در آزمایش ALP می‌توان با بررسی سطح این آنزیم، بیماری‌های مجرای صفراوی کبد را تشخیص داد. سطح این آنزیم در کودکان و نوجوانان بالا است زیرا استخوان‌های این گروه سنی دائماً درحال رشد است. زنان باردار نیز از سطح بالای ALP برخوردار هستند. سطح نرمال این آنزیم برابر با 120 IU/L است.

آزمایش L-لاکتات دهیدروژناز (LD)

لاکتات دهیدروژناز نوعی آنزیم است که در زمان آسیب یا نارسایی کبدی دچار افزایش سطح می‌شود اما افزایش آن تنها محدود به آسیب کبدی نیست. بنابراین این آزمایش برای تشخیص نارسایی کبدی چندان دقیق نیست.

آزمایش زمان پروترومبین (PT)

در این آزمایش بررسی می‌کنیم که مدت زمان لخته شدن خون به چه میزان است. اگر مدت آن زیاد باشد، بیان‌گر آسیب کبدی است. تنها مشکل این آزمایش این است که مصرف برخی داروهای خاص که سبب رقیق شدن خون می‌شوند نیز باعث افزایش مدت زمان لخته شدن خون می‌شوند. بنابراین این آزمایش باید اولویت چندم شما برای تشخیص آسیب کبدی باشد.

آزمایش بیلی روبین

بیلی روبین یک مادۀ زائد است که از تجزیۀ گلبول قرمز خون بدست می‌آید و توسط کبد پردازش و در نهایت دفع می‌شود. فردی که دارای کبد آسیب‌دیده است نمی‌تواند به درستی بیلی روبین را پردازش کند و همین مورد باعث افزایش سطح بیلی روبین در خون می‌شود و سطح بیلی روبین بالا در آزمایش بیان‌گر آسیب کبدی است. سطح طبیعی بیلی روبین در کبد بین 0.1 تا 1.2 میلی گرم در دسی لیتر است.

اهمیت چکاپ مستمر کبد

چکاپ مستمر کبد، یا به اصطلاح علمی «آزمایشات کبدی»، یکی از ابزارهای مهم در ارزیابی سلامتی و عملکرد کبد است. این آزمایشات به تشخیص اختلالات کبد کمک می‌کنند و اطلاعاتی ارائه می‌دهند که می‌تواند برای تشخیص، پیگیری، و درمان بیماری‌های کبدی مفید باشد. در زیر به برخی از اهمیت‌های انجام چکاپ مستمر کبد اشاره می‌شود:

1. تشخیص بیماری‌های کبدی: نتایج آزمایشات کبدی مانند مواردی که در بالا اشاره شد، کمک می‌کنند تا بیماری‌های کبدی مانند چربی‌زایی کبد، التهاب کبد، کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) و کبد چرب الکلی (AFLD) تشخیص داده شوند.

2. پیگیری درمان: برای بیمارانی که درمانی برای بیماری کبدی مانند هپاتیت و یا کبد چرب الکلی دریافت می‌کنند، آزمایشات کبد مستمر می‌تواند به پیگیری عملکرد کبد و بررسی پاسخ به درمان کمک کند.

3. تشخیص زودرس بیماری: انجام چکاپ مستمر کبد می‌تواند به تشخیص زودرس بیماری‌های کبدی کمک کند، که این موضوع می‌تواند به مواجهه موثرتر با آنها کمک کند و از پیشرفت بیماری‌هایی مانند سیروز کبد و سرطان کبد جلوگیری نماید.

4. ارزیابی خطر بیماری کبدی: افرادی که دارای عوامل خطر بیماری کبدی مانند مصرف الکل، چاقی، دیابت و یا عفونت هپاتیت هستند، می‌توانند با انجام چکاپ مستمر کبد، ریسک خود را برای ابتلا به بیماری‌های کبدی ارزیابی کنند و اقدامات مناسب برای پیشگیری از آنها را اتخاذ کنند.

به‌طور کلی، انجام چکاپ مستمر کبد به ارزیابی سلامتی کبد کمک می‌کند و می‌تواند در تشخیص، پیگیری و پیشگیری از بیماری‌های کبدی موثر باشد. از این رو، برای افرادی که در معرض خطر بیماری کبدی هستند یا افرادی که قبلاً به بیماری کبدی مبتلا شده‌اند، انجام این آزمایشات به‌صورت منظم و مستمر توصیه می‌شود.

چرا باید آزمایشات مرتبط با بیماری‌های کبدی خود را به آزمایشگاه درمانگاه نیاوران بسپاریم؟

همان‌طور که می‌دانید امروزه یافتن آزمایشگاهی که دارای تمام تجهیزات مناسب و به‌روز است کار چندان ساده‌ای نیست. برای هم ما پیش آمده که مجبور شدیم آزمایشی را برای این که نتیجه آن دقیق نبوده چندین بار تکرار کنیم، فارغ از این که انجام چندباره آزمایشات و گرفتن عکس‌های رادیولوژی برای بدن ما ضرر دارد، متحمل هزینه‌های چندین برابری نیز می‌شویم.

مفتخریم به شما اعلام نماییم درمانگاه نیاوران با بهره‌گیری از امکانات کامل و تکنسین‌های مجرب، توانسته رضایت شما عزیزان را جلب نماید و آزمایشگاه درمانگاه ما یکی از تکمیل‌ترین آزمایشگاه‌های ایران بوده و قادریم تمام آزمایشاتی که مربوط به بررسی آسیب کبدی است و در بالا ذکر شده است را در این آزمایشگاه انجام دهیم. شما عزیزان می‌توانید در تمام ساعات شبانه‌روز برای انجام آزمایشات کبد مراجعه کرده و از محیط آرام و زیبای درمانگاه بهره‌مند شوید. بهره‌مندی از پزشکان مجرب و کادر متخصص درمانگاه ما تماماً نشان دهندۀ این است که سلامت شما اولویت ما است.

برای انجام آزمایشات کبدی، به درمانگاه نیاوران به آدرس نیاوران ، خیابان مژده (مقدسی‌)، خیابان محمود احمدی زمانی، پلاک ۱۶ مراجعه نمایید.

برای اطلاعات بیشتر می‌توانید با شماره ی ۹۱۱ ۱۱۱ ۲۸ – ۰۲۱ تماس حاصل نمایید.